Το προφίλ του μετανάστη
Ψυχο-κοινωνικό προφίλ του μετανάστη
Σύμφωνα με τη μελέτη των Δημήτρη Παρσάνογλου και Ηλέκτρας Πετράκου, που έγινε για λογαριασμό της εταιρείας μελετών και συμβούλων European Profiles S.A., οι μετανάστες ήρθαν στη χώρα μας για οικονομικούς λόγους και στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων οι προσδοκίες τους διαψεύσθηκαν. Τα πράγματα αποδείχθηκαν δυσκολότερα απ' ό,τι τα περίμεναν.
Το πρόβλημα που αναφέρεται συχνότερα απ' όλους αφορά τη διαδικασία «νομιμοποίησης». Είναι χαρακτηριστικό ότι μετανάστες που κατοικούν στη χώρα μας για περισσότερο από μια 10ετία αναφέρονται στη διαδικασία ανανέωσης της άδειας παραμονής ως διαδικασία νομιμοποίησης. Αυτό συνδέεται με το γεγονός ότι, λόγω γραφειοκρατίας και οικονομικών δυσκολιών, μπορεί να βρεθούν από το νόμιμο καθεστώς παραμονής σε παράνομο. Η έλλειψη δυνατότητας αναγνώρισης των τίτλων σπουδών και της προγενέστερης επαγγελματικής εμπειρίας στις χώρες προέλευσης έχει ως αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις να κάνουν εργασίες κατά πολύ κατώτερες των προσόντων τους.
Αν και οι περισσότεροι θα επιθυμούσαν να παραμείνουν στην Ελλάδα, το καθεστώς αβεβαιότητας, η γραφειοκρατία και η ρατσιστική συμπεριφορά υπαλλήλων έχει ως αποτέλεσμα πολλοί να προβληματίζονται για τη μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα. Ωστόσο η συντριπτική πλειοψηφία είναι υπέρ της παροχής δικαιώματος ψήφου στις τοπικές εκλογές, δεδομένου ότι επιθυμούν να έχουν λόγο για τα τεκταινόμενα στις κοινωνίες που ζουν. Η απόκτηση ιθαγένειας δεν είναι στις άμεσες προτεραιότητές τους.
Τέλος, οι κοινωνικές σχέσεις μεταναστών και μεταναστριών αφορούν κυρίως άτομα της ίδιας εθνικότητας ή ομόγλωσσους. Οι συναναστροφές με Έλληνες ή άτομα άλλης εθνικότητας είναι περιορισμένες και αναπτύσσονται στους χώρους δουλειάς.
Οικονομικές επιπτώσεις στο ΑΕΠ
Σύμφωνα με τη μελέτη των Αντώνη Κόντου, Σταύρου Ζωγραφάκη και Θόδωρου Μητράκου, για το Εργαστήριο Μελέτης Μετανάστευσης και Διασποράς του Πανεπιστημίου Αθηνών, οι μετανάστες έχουν μόνο θετική επίδραση στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Γι αυτό προτείνεται νέα, τρίτη νομιμοποίηση, ενθάρρυνση αποτελεσματικής ενσωμάτωσης και κοινωνικής ένταξης, αλλά και ενημέρωση της κοινής γνώμης για τις θετικές επιδράσεις της έλευσης μεταναστών.
Ως ποσοστό του ΑΕΠ οι μετανάστες συμβάλλουν κατά 2,7% στη συνολική δαπάνη (2,2% οι νόμιμοι και 0,5% οι παράνομοι), δημιουργούν το 2,8% του εισοδήματος (2,0% οι νόμιμοι, 0,8% οι παράνομοι) και συνιστούν το 2,6% της απασχόλησης (1,9% οι νόμιμοι, 0,7% οι παράνομοι).
Η πλειοψηφία τους είναι μεταξύ 25-34 ετών. Το 31,7% απασχολείται στις κατασκευές και το 29% περίπου ως οικιακοί βοηθοί. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι παράνομοι στη χώρα ανέρχονται σε 300.000 περίπου (230.000-310.000) και ότι περίπου 40.000 από αυτούς «ανανεώνονται» (δηλ. εγκαταλείπουν τη χώρα και νέοι έρχονται).
Τα τρία σενάρια
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα τρία υποθετικά σενάρια που εξέτασαν οι ερευνητές, προκειμένου να αποτιμήσουν την οικονομική συμβολή των μεταναστών.
Εάν οι μετανάστες σταματούσαν να καταναλώνουν, το ΑΕΠ θα μειωνόταν κατά 1,3%-1,5%. Θα χάνονταν περίπου 100.000 θέσεις εργασίας για Έλληνες και θα μειώνονταν τα πραγματικά εισοδήματα των ελληνικών νοικοκυριών και κυρίως των φτωχότερων. Άρα, συμπεραίνουν οι ερευνητές, ο «μύθος» ότι οι μετανάστες αυξάνουν την ανεργία μάλλον είναι προβληματικός.
Μελλοντική αύξηση των μεταναστών στη χώρα μας κατά 200.000 περίπου ανθρώπους, συνεπάγεται επιπλέον αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,7%, μείωση των τιμών κατά 2%, μικρή βελτίωση του ισοζυγίου πληρωμών, δημιουργία 25.000 θέσεων εργασίας για τους Έλληνες και 100.000 για τους μετανάστες (οι υπόλοιποι 100.000 μένουν άνεργοι). Οι πραγματικοί μισθοί θα μειωθούν κατά 2,5% για τους Έλληνες με λίγες δεξιότητες και κατά 30%-50% για τους μετανάστες. Συνεπώς, η ελληνική οικονομία μπορεί να κερδίσει σε ευημερία, περισσότεροι μετανάστες να βρουν εργασία, όμως θα μειωθεί η ευημερία μέσα στους μετανάστες. Οι νέοι μετανάστες θα δυσκολέψουν τη θέση των παλαιοτέρων, οι οποίοι θα αναγκασθούν να αποδεχθούν χαμηλότερους μισθούς.
Εάν υποθέσουμε ότι αποχωρούν οι μετανάστες από την Ελλάδα, θα μειωθεί το ΑΕΠ, θα αυξηθούν οι τιμές και θα επιδεινωθεί το ισοζύγιο πληρωμών. Οι θέσεις απασχόλησης που αφήνουν οι μετανάστες δεν θα καλυφθούν σε αναλογία ένα προς ένα. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις θα καταγραφούν στους μισθούς των Ελλήνων με λιγότερες δεξιότητες. Τα μεσαία και πλούσια νοικοκυριά θα έχουν μικρές αυξήσεις ή και μειώσεις των πραγματικών εισοδημάτων τους.
Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, η μεταναστευτική πολιτική θα πρέπει να αναγνωρίσει τη θετική συμβολή των μεταναστών στην ελληνική οικονομία. Επειδή, όμως, δημιουργούνται και σημαντικές αναδιανεμητικές επιδράσεις, θα πρέπει οι ασκούντες την οικονομική πολιτική να λαμβάνουν πρόνοια για τις ομάδες που πλήττονται. Οι ομάδες αυτές εντοπίζονται κυρίως στα φτωχά νοικοκυριά, τα μέλη των οποίων έχουν παρόμοιες χαμηλές δεξιότητες.
Επιπτώσεις της μετανάστευσης στην Κοινωνική Ασφάλιση
Σύμφωνα με την έρευνα των Ηλέκτρα Πετράκου, Μαρίας Οικονόμου, Αντώνη Κόντη, Παναγιώτη Ζαμπέλα, Παναγιώτη Νικολόπουλου και Αθηνάς Κεχαγιά από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου που αφορά «Αναλυτική Μελέτη για τις επιπτώσεις του μεταναστευτικού φαινομένου στην κοινωνική ασφάλιση», οι μετανάστες θα τροφοδοτούν για 20-25 χρόνια τους ασφαλιστικούς φορείς.
Από εκεί και πέρα, επειδή θα αρχίσουν να διεκδικούν συνταξιοδοτικά δικαιώματα που δικαιούνται, θα παύσουν να «στηρίζουν» το ασφαλιστικό σύστημα με την υπάρχουσα μορφή του. Σύμφωνα με την έρευνα, εάν ο πληθυσμός των μεταναστών που υπάρχουν ήδη στη χώρα δεν αυξηθεί, το 2013 θα επιστρέφεται με τη μορφή παροχών στους μετανάστες το 2,11% των εισφορών τους. Το ποσοστό αυτό θα εκτιναχθεί στο 23,21% το 2022 και στο 70,14% το 2028. Εάν ο πληθυσμός των μεταναστών αυξηθεί, το 2011 θα επιστρέφεται με τη μορφή παροχών στους μετανάστες το 1,21% των εισφορών τους και το 2020 το 56,08% των εισφορών τους.
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_21/06/2007_194757
Ψυχο-κοινωνικό προφίλ του μετανάστη
Σύμφωνα με τη μελέτη των Δημήτρη Παρσάνογλου και Ηλέκτρας Πετράκου, που έγινε για λογαριασμό της εταιρείας μελετών και συμβούλων European Profiles S.A., οι μετανάστες ήρθαν στη χώρα μας για οικονομικούς λόγους και στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων οι προσδοκίες τους διαψεύσθηκαν. Τα πράγματα αποδείχθηκαν δυσκολότερα απ' ό,τι τα περίμεναν.
Το πρόβλημα που αναφέρεται συχνότερα απ' όλους αφορά τη διαδικασία «νομιμοποίησης». Είναι χαρακτηριστικό ότι μετανάστες που κατοικούν στη χώρα μας για περισσότερο από μια 10ετία αναφέρονται στη διαδικασία ανανέωσης της άδειας παραμονής ως διαδικασία νομιμοποίησης. Αυτό συνδέεται με το γεγονός ότι, λόγω γραφειοκρατίας και οικονομικών δυσκολιών, μπορεί να βρεθούν από το νόμιμο καθεστώς παραμονής σε παράνομο. Η έλλειψη δυνατότητας αναγνώρισης των τίτλων σπουδών και της προγενέστερης επαγγελματικής εμπειρίας στις χώρες προέλευσης έχει ως αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις να κάνουν εργασίες κατά πολύ κατώτερες των προσόντων τους.
Αν και οι περισσότεροι θα επιθυμούσαν να παραμείνουν στην Ελλάδα, το καθεστώς αβεβαιότητας, η γραφειοκρατία και η ρατσιστική συμπεριφορά υπαλλήλων έχει ως αποτέλεσμα πολλοί να προβληματίζονται για τη μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα. Ωστόσο η συντριπτική πλειοψηφία είναι υπέρ της παροχής δικαιώματος ψήφου στις τοπικές εκλογές, δεδομένου ότι επιθυμούν να έχουν λόγο για τα τεκταινόμενα στις κοινωνίες που ζουν. Η απόκτηση ιθαγένειας δεν είναι στις άμεσες προτεραιότητές τους.
Τέλος, οι κοινωνικές σχέσεις μεταναστών και μεταναστριών αφορούν κυρίως άτομα της ίδιας εθνικότητας ή ομόγλωσσους. Οι συναναστροφές με Έλληνες ή άτομα άλλης εθνικότητας είναι περιορισμένες και αναπτύσσονται στους χώρους δουλειάς.
Οικονομικές επιπτώσεις στο ΑΕΠ
Σύμφωνα με τη μελέτη των Αντώνη Κόντου, Σταύρου Ζωγραφάκη και Θόδωρου Μητράκου, για το Εργαστήριο Μελέτης Μετανάστευσης και Διασποράς του Πανεπιστημίου Αθηνών, οι μετανάστες έχουν μόνο θετική επίδραση στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Γι αυτό προτείνεται νέα, τρίτη νομιμοποίηση, ενθάρρυνση αποτελεσματικής ενσωμάτωσης και κοινωνικής ένταξης, αλλά και ενημέρωση της κοινής γνώμης για τις θετικές επιδράσεις της έλευσης μεταναστών.
Ως ποσοστό του ΑΕΠ οι μετανάστες συμβάλλουν κατά 2,7% στη συνολική δαπάνη (2,2% οι νόμιμοι και 0,5% οι παράνομοι), δημιουργούν το 2,8% του εισοδήματος (2,0% οι νόμιμοι, 0,8% οι παράνομοι) και συνιστούν το 2,6% της απασχόλησης (1,9% οι νόμιμοι, 0,7% οι παράνομοι).
Η πλειοψηφία τους είναι μεταξύ 25-34 ετών. Το 31,7% απασχολείται στις κατασκευές και το 29% περίπου ως οικιακοί βοηθοί. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι οι παράνομοι στη χώρα ανέρχονται σε 300.000 περίπου (230.000-310.000) και ότι περίπου 40.000 από αυτούς «ανανεώνονται» (δηλ. εγκαταλείπουν τη χώρα και νέοι έρχονται).
Τα τρία σενάρια
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα τρία υποθετικά σενάρια που εξέτασαν οι ερευνητές, προκειμένου να αποτιμήσουν την οικονομική συμβολή των μεταναστών.
Εάν οι μετανάστες σταματούσαν να καταναλώνουν, το ΑΕΠ θα μειωνόταν κατά 1,3%-1,5%. Θα χάνονταν περίπου 100.000 θέσεις εργασίας για Έλληνες και θα μειώνονταν τα πραγματικά εισοδήματα των ελληνικών νοικοκυριών και κυρίως των φτωχότερων. Άρα, συμπεραίνουν οι ερευνητές, ο «μύθος» ότι οι μετανάστες αυξάνουν την ανεργία μάλλον είναι προβληματικός.
Μελλοντική αύξηση των μεταναστών στη χώρα μας κατά 200.000 περίπου ανθρώπους, συνεπάγεται επιπλέον αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,7%, μείωση των τιμών κατά 2%, μικρή βελτίωση του ισοζυγίου πληρωμών, δημιουργία 25.000 θέσεων εργασίας για τους Έλληνες και 100.000 για τους μετανάστες (οι υπόλοιποι 100.000 μένουν άνεργοι). Οι πραγματικοί μισθοί θα μειωθούν κατά 2,5% για τους Έλληνες με λίγες δεξιότητες και κατά 30%-50% για τους μετανάστες. Συνεπώς, η ελληνική οικονομία μπορεί να κερδίσει σε ευημερία, περισσότεροι μετανάστες να βρουν εργασία, όμως θα μειωθεί η ευημερία μέσα στους μετανάστες. Οι νέοι μετανάστες θα δυσκολέψουν τη θέση των παλαιοτέρων, οι οποίοι θα αναγκασθούν να αποδεχθούν χαμηλότερους μισθούς.
Εάν υποθέσουμε ότι αποχωρούν οι μετανάστες από την Ελλάδα, θα μειωθεί το ΑΕΠ, θα αυξηθούν οι τιμές και θα επιδεινωθεί το ισοζύγιο πληρωμών. Οι θέσεις απασχόλησης που αφήνουν οι μετανάστες δεν θα καλυφθούν σε αναλογία ένα προς ένα. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις θα καταγραφούν στους μισθούς των Ελλήνων με λιγότερες δεξιότητες. Τα μεσαία και πλούσια νοικοκυριά θα έχουν μικρές αυξήσεις ή και μειώσεις των πραγματικών εισοδημάτων τους.
Όπως σημειώνουν οι ερευνητές, η μεταναστευτική πολιτική θα πρέπει να αναγνωρίσει τη θετική συμβολή των μεταναστών στην ελληνική οικονομία. Επειδή, όμως, δημιουργούνται και σημαντικές αναδιανεμητικές επιδράσεις, θα πρέπει οι ασκούντες την οικονομική πολιτική να λαμβάνουν πρόνοια για τις ομάδες που πλήττονται. Οι ομάδες αυτές εντοπίζονται κυρίως στα φτωχά νοικοκυριά, τα μέλη των οποίων έχουν παρόμοιες χαμηλές δεξιότητες.
Επιπτώσεις της μετανάστευσης στην Κοινωνική Ασφάλιση
Σύμφωνα με την έρευνα των Ηλέκτρα Πετράκου, Μαρίας Οικονόμου, Αντώνη Κόντη, Παναγιώτη Ζαμπέλα, Παναγιώτη Νικολόπουλου και Αθηνάς Κεχαγιά από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου που αφορά «Αναλυτική Μελέτη για τις επιπτώσεις του μεταναστευτικού φαινομένου στην κοινωνική ασφάλιση», οι μετανάστες θα τροφοδοτούν για 20-25 χρόνια τους ασφαλιστικούς φορείς.
Από εκεί και πέρα, επειδή θα αρχίσουν να διεκδικούν συνταξιοδοτικά δικαιώματα που δικαιούνται, θα παύσουν να «στηρίζουν» το ασφαλιστικό σύστημα με την υπάρχουσα μορφή του. Σύμφωνα με την έρευνα, εάν ο πληθυσμός των μεταναστών που υπάρχουν ήδη στη χώρα δεν αυξηθεί, το 2013 θα επιστρέφεται με τη μορφή παροχών στους μετανάστες το 2,11% των εισφορών τους. Το ποσοστό αυτό θα εκτιναχθεί στο 23,21% το 2022 και στο 70,14% το 2028. Εάν ο πληθυσμός των μεταναστών αυξηθεί, το 2011 θα επιστρέφεται με τη μορφή παροχών στους μετανάστες το 1,21% των εισφορών τους και το 2020 το 56,08% των εισφορών τους.
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_21/06/2007_194757
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου