Διόγκωση του μοντέλου της κατανάλωσης
Το καταναλωτικό μοντέλο που κυριάρχησε σε βάρος της πραγματικής οικονομίας αποτυπώνεται στο δάνεια που χορήγησαν οι τράπεζες ανά κλάδο. Το άθροισμα των χορηγήσεων δανείων σε γεωργία (1,5 δισ. ευρώ), τουρισμό (7,3 δισ. ευρώ) και ναυτιλία (14,2 δισ. ευρώ), τομείς που στη θεωρία η χώρα διαθέτει μεγάλο πλεονέκτημα, διαμορφώνεται μόλις στα 23 δισ. ευρώ, τη στιγμή που τα καταναλωτικά δάνεια ξεπερνούν τα 32 δισ. ευρώ. Οι χορηγήσεις καταναλωτικών δανείων είναι κατά 45% υψηλότερες των δανείων που έχουν δοθεί στη βιομηχανία.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_1_25/11/2012_502879
Το υπόλοιπο χορηγήσεων σε γεωργία, τουρισμό, ναυτιλία φθάνει στα 23 δισ., ενώ στα καταναλωτικά ξεπερνά τα 32 δισ.
Τον ρόλο του τραπεζικού συστήματος στην ανάπτυξη του καταναλωτικού μοντέλου που κυριάρχησε τα τελευταία χρόνια, εις βάρος της παραγωγής και της πραγματικής οικονομίας, αποτυπώνει η διαδρομή του χρήματος, και ειδικότερα του δανειακού χρήματος.
Οι Αμερικανοί λένε ότι, αν θέλεις να βρεις τα πώς και τα γιατί, απλώς ακολούθησε το χρήμα: το άθροισμα των χορηγήσεων δανείων του τραπεζικού συστήματος σε τομείς όπως η γεωργία (1,5 δισ. ευρώ), ο τουρισμός (7,3 δισ. ευρώ) και η ναυτιλία (14,2 δισ. ευρώ), τομείς που στη θεωρία η χώρα διαθέτει μεγάλο πλεονέκτημα, διαμορφώνεται μόλις στα 23 δισ. ευρώ τη στιγμή που τα καταναλωτικά δάνεια ξεπερνούν τα 32 δισ. ευρώ. Οι χορηγήσεις καταναλωτικών δανείων είναι κατά 45% υψηλότερες των δανείων που έχουν δοθεί στη βιομηχανία και κατά 215% υψηλότερα των δανείων που έχουν δοθεί για τον κατασκευαστικό τομέα! Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι στην Ελλάδα σήμερα τα δάνεια προς μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι διπλάσια των δανείων που έχουν δοθεί για την ανάπτυξη της γεωργίας! Την ίδια στιγμή, τα δάνεια για αγορά αυτοκινήτων εκτιμώνται στα 5 δισ. Σημειώνεται ότι στα παραπάνω υπόλοιπα δεν περιλαμβάνονται οι διαγραφές που πραγματοποιούν οι τράπεζες σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Πολλά από αυτά είχαν δοθεί σε φίλους, συγγενείς και άλλες «υγιείς» επιχειρηματικές δυνάμεις.
Η εικόνα που προκύπτει από τη διάρθρωση των δανείων δεν αφήνει καμία αμφιβολία για τη γενικότερη ευθύνη του πολιτικοοικονομικού συστήματος για τη διόγκωση του υπερκαταναλωτικού μοντέλου.
Σήμερα περίπου το 14% του συνολικού ύψους δανείων (231,8 δισ. ευρώ) αφορά χορηγήσεις καταναλωτικής πίστης, ενώ επιπλέον 75 δισ. ευρώ (32,4% του συνόλου) είναι τα δάνεια που έχουν χορηγηθεί στα νοικοκυριά για την κάλυψη στεγαστικών αναγκών. Αν και τα στεγαστικά δάνεια θεωρούνται η πλέον συντηρητική μορφή δανείου, η μαζική μεταφορά πόρων, σε συνδυασμό με την παραδοσιακή έλξη του Ελληνα προς την απόκτηση ιδιωτικής κατοικίας, οδήγησε σε μια αφύσικη διόγκωση της Αττικής και άνοδο των τιμών ακόμα και σε περιοχές που δεν είχαν πρόσβαση σε σύγχρονα μέσα μαζικής και δημόσιους χώρους πρασίνου και γενικότερα υποδομές που να προσφέρουν ικανοποιητική ποιότητα ζωής.
Στελέχη τραπεζών σημειώνουν στην «Κ» ότι το τραπεζικό σύστημα έχει σαφώς μερίδιο ευθύνης, ειδικά στην έμφαση που είχε δοθεί στον τομέα των καταναλωτικών δανείων. Ωστόσο, υπενθυμίζουν πως οι τράπεζες δεν είναι υπεύθυνες ούτε για τη χάραξη πολιτικής ούτε για την ποιότητα των επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, υπογραμμίζοντας ότι κύρια ευθύνη είναι να επιλέγονται αξιόχρεοι δανειολήπτες. «Το αν η γεωργία είχε εγκαταλειφθεί και ο μέσος Ελληνας αναζητούσε ευκολότερες ευκαιρίες, όπως καταστήματα καφέ και εστίασης, δεν είναι ευθύνη του τραπεζικού συστήματος», υπογραμμίζει στέλεχος τράπεζας.
Το τίμημα της υπερβολήςΟι υπερβολές της αμέριμνης ανάπτυξης, πάντως, τώρα πληρώνονται: καταναλωτική πίστη, αλλά σε μεγάλο βαθμό και τα στεγαστικά δάνεια παρουσιάζουν μεγάλες καθυστερήσεις. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), το καλοκαίρι του 2012 το 21,4% των δανείων βρισκόταν σε καθυστέρηση που αντιστοιχεί σε ποσό 50 δισ. ευρώ! Στα στεγαστικά δάνεια το 20% βρίσκεται σε καθυστέρηση (15 δισ. ευρώ) ενώ στα καταναλωτικά οι καθυστερήσεις προσεγγίζουν το 36%.
Στελέχη τραπεζών προειδοποιούν για τον κίνδυνο η βαθιά ύφεση και η παρατεταμένη αβεβαιότητα να προκαλέσουν, ακόμα και αν η δημοσιονομική κατάσταση σταθεροποιηθεί, μια νέα κρίση το 2013 με επίκεντρο αυτή τη φορά τον τραπεζικό κλάδο. «Οσο η οικονομία παραμένει στο έλεος της αβεβαιότητας», υπογραμμίζει επιτελικό στέλεχος τράπεζας, «καθημερινά αφανίζονται δεκάδες επιχειρήσεις και εκατοντάδες άνθρωποι χάνουν τη δουλειά τους», προκαλώντας νέες πιέσεις στην οικονομία. Πρόκειται για τον τέλειο φαύλο κύκλο.
Δεδομένων των νέων μεγάλων περικοπών και της μεγάλης αύξησης της ανεργίας, η ανοδική πορεία των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα συνεχιστεί και το 2013, με κίνδυνο οι τράπεζες να επέλθουν σε καθεστώς νεκροφάνειας.
Αν η τρέχουσα αβεβαιότητα και αστάθεια διατηρηθούν και τους επόμενους μήνες, τότε ο ρυθμός δημιουργίας μη εξυπηρετούμενων δανείων θα ενισχυθεί ξεπερνώντας σημαντικά το 30% με 35%, με αποτέλεσμα οι τράπεζες για να παραμείνουν βιώσιμες να χρειάζονται νέα κεφάλαια.
Με έναν δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων άνω του 30%, στο πρώτο εξάμηνο του 2013 τα «κόκκινα» δάνεια θα ξεπερνούν τα 70 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας κατά πολύ το πακέτο των 50 δισ. ευρώ της ανακεφαλαιοποίησης.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economy_1_25/11/2012_502867
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου