Σβήνουν τα μικρά εμπορικά καταστήματα

Ο αριθμός των μικρών εμπορικών επιχειρήσεων συρρικνώνεται και το μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς συγκεντρώνεται πλέον στις εγχώριες και διεθνείς αλυσίδες, γεγονός που επιφέρει δραστικές αλλαγές τόσο στη γεωγραφία του λιανικού εμπορίου όσο και στη δομή της απασχόλησης. Ενώ το 1993 οι αυτοαπασχολούμενοι, ιδιοκτήτες μικρών εμπορικών επιχειρήσεων κυρίως οικογενειακού χαρακτήρα αποτελούσαν το 47% επί του συνόλου των απασχολουμένων στο λιανικό εμπόριο και οι μισθωτοί το 30%, η σχέση αυτή, 15 χρόνια μετά, έχει αντιστραφεί πλήρως. Η οικονομική κρίση, πάντως, πλήττει όλους τους παίκτες της αγοράς.

ΠΟΛΥ ΚΑΛΗ ΕΡΕΥΝΑ

Από αφεντικά... υπάλληλοι

Η ριζική αναδιάρθρωση στη δομή της απασχόλησης αποτελεί πιθανότατα την κυριότερη συνέπεια των δραματικών αλλαγών που συντελέσθηκαν στον χώρο του λιανεμπορίου τα τελευταία 15 χρόνια. Ταυτοχρόνως, δείχνει τη συρρίκνωση του αριθμού των μικρών εμπορικών επιχειρήσεων και την τάση συγκέντρωσης του εμπορίου σε λιγότερα χέρια.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις έρευνες εργατικού δυναμικού (βλ. Πίνακα 1) της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Ελλάδας (ΕΣΥΕ), ενώ το 1993 οι αυτοαπασχολούμενοι στο λιανεμπόριο ανέρχονταν σε 180.025 άτομα και αποτελούσαν το 47% επί του συνολικού αριθμού των απασχολουμένων στον κλάδο, δεκαπέντε χρόνια μετά ανέρχονται σε 170.210 άτομα και αποτελούν πλέον το 30,6% επί του συνόλου των απασχολουμένων στο λιανεμπόριο.

Ακριβώς αντίστροφη πορεία ακολουθεί ο αριθμός των μισθωτών στον κλάδο. Ετσι, ενώ το 1993 οι μισθωτοί στο λιανεμπόριο ανέρχονταν σε 112.771 άτομα και αποτελούσαν το 29,4% επί του συνόλου των απασχολουμένων πάντα στον εξεταζόμενο κλάδο, το 2008 υπερδιπλασιάστηκαν σε απόλυτους αριθμούς, φτάνοντας τα 266.083 άτομα. Αποτελούν δε περίπου το 50% των απασχολουμένων στο επάγγελμα.

Φθίνουσα πορεία με την πάροδο των ετών ακολουθεί και ο αριθμός των βοηθών (συνήθως μέλη της οικογένειας του αυτοαπασχολούμενου) που συνέβαλαν με την εργασία τους στη λειτουργία των μικρών εμπορικών επιχειρήσεων. Από 54.048 άτομα το 1993, αριθμός που μεταφράζεται σε ποσοστό 14,2% επί του συνόλου των απασχολουμένων στο λιανεμπόριο, σήμερα ανέρχονται σε 53.477 άτομα, αριθμός που αντιστοιχεί σε ποσοστό 9,6% επί του συνολικού αριθμού των απασχολουμένων στον κλάδο.

Τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω; Με απλά λόγια σημαντικός αριθμός μικρών επιχειρήσεων, με προσωπικό από 0-5 άτομα, έκλεισαν και η μεγάλη μερίδα ιδιοκτητών, καθώς και μελών των οικογενειών τους πέρασαν στην αντίπερα όχθη, στη μισθωτή εργασία. Διαφοροποιήσεις, αν και πολύ μικρότερες παρατηρούνται και στις μορφές της απασχόλησης. Ετσι, το 1993 η πλήρης απασχόληση αποτελούσε το 96,8% της συνολικής απασχόλησης στο λιανεμπόριο, ενώ το 2008 το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 94%. Από την άλλη η μερική απασχόληση στον κλάδο από 3,19% το 1993, τώρα ανέρχεται σε 5,9%.

Και στη συνέχεια άνεργοι

Η οικονομική κρίση που ήδη από το περασμένο φθινόπωρο βρίσκεται εντός των πυλών αναμένεται όχι μόνο να επιταχύνει τις ήδη προδιαγεγραμμένες αλλαγές στη μορφή του ελληνικού λιανεμπορίου, αλλά και να προκαλέσει δραματική μείωση της απασχόλησης στον κλάδο.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που διενήργησε η εταιρεία Marc για λογαριασμό της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ) σε δείγμα 1.010 επιχειρήσεων, πάνω από 160.000 θέσεις εργασίας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις -με προσωπικό έως 49 άτομα- υπολογίζεται ότι έχουν χαθεί τον τελευταίο χρόνο, συνεπεία της οικονομικής κρίσης, ενώ άλλες 120.000 βρίσκονται υπό απειλή. Στις παραπάνω θα πρέπει να προστεθούν και άλλες περίπου 110.000 θέσεις εργασίας, οι οποίες αντιστοιχούν σε αυτοαπασχολούμενους επιχειρηματίες που βρίσκονται στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Βάσει της ίδιας έρευνας το τελευταίο 12μηνο έγιναν μειώσεις προσωπικού στο 12,4% των εμπορικών επιχειρήσεων.

Δυσμενείς είναι και οι εκτιμήσεις από έρευνα που πραγματοποίησε η εταιρεία VPRC για λογαριασμό της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ) το διάστημα Φεβρουαρίου-Μαρτίου 2009 σε δείγμα 2.000 λιανεμπορικών επιχειρήσεων. Σύμφωνα με την έρευνα αυτή μία στις τέσσερις λιανεμπορικές επιχειρήσεις έχει προχωρήσει ή θα προχωρήσει το επόμενο διάστημα σε μειώσεις προσωπικού, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyepix_100045_05/07/2009_321078