Μετά την οικονομική κρίση που χαρακτήρισε την περυσινή χρονιά (22% αύξηση των πτωχεύσεων), η οικονομία των χωρών της Δυτικής Ευρώπης δείχνει σημάδια ανάκαμψης, ιδίως στους τομείς του παγκόσμιου εμπορίου και των επενδύσεων. Παρά ταύτα η περυσινή χρονιά βρήκε μία "διαιρεμένη" Ευρώπη στην οποία ενώ βιομηχανικές χώρες όπως η Γερμανία έδειξαν να κερδίζουν από την ανάκαμψη στην παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα, χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιρλανδία λύγισαν κάτω από το βάρος χρεών τους με αποτέλεσμα τα πακέτα οικονομικής βοήθειας αλλά και η ανασφάλεια που τα συνοδεύει να κάμπτουν/αναστέλλουν σημαντικά την οικονομική και επιχειρηματική δυναμική τους.
Οπως αναφέρεται στην πρόσφατη σχετική μελέτη της ICAP (η τελική ομαδοποίηση και επιμέλεια έγινε από τη γερμανική Creditreform), στις περισσότερες χώρες το ΑΕΠ ανέβηκε σε προ-κρίσης επίπεδα με αποτέλεσμα την αύξηση των εσόδων των εταιρειών (ιδίως στη βιομηχανία) και την συνεπαγόμενη πτώση των επισφαλειών και πτωχεύσεων. Γεγονός πάντως παραμένει ότι η κρίση του 2008-2009 δεν έχει ξεπεραστεί οριστικά παρά τα θετικά σημάδια.
Όσον αφορά στον αριθμό των εταιρικών πτωχεύσεων στις μεμονωμένες χώρες της Δ. Ευρώπης (χώρες της ΕΕ, Ελβετία και Νορβηγία) το 2010 αυτός μειώθηκε, όμως το άθροισμά τους είναι το δεύτερο υψηλότερο μέσα στα τελευταία 10 χρόνια, ήτοι 175.677 δηλ. 1,4% μόνο χαμηλότερο από το αρνητικό ρεκόρ των 178.235 του 2009.
Συμπερασματικά στη γενική εικόνα όπως αυτή αποτυπώνεται στην έκθεση της Creditreform, παρά τη δυναμική της Ευρωζώνης, οι αρνητικές κατά περίπτωση συνέπειες της κρίσης ιδίως στις βιομηχανικές χώρες δεν έχουν ακόμη ξεπεραστεί. Ένας από τους βασικότερους λόγους είναι η δυσκολία χρηματοδότησης που αντιμετώπισαν οι επιχειρήσεις και η οποία όσο και αν δείχνει να υποχωρεί, χαρακτηρίζει ακόμη ένα μεγάλο ποσοστό εταιρειών.
Η διαφοροποίηση της εξέλιξης των πτωχεύσεων μεταξύ των διαφορετικών χωρών καταδεικνύεται μέσα από την ποσοστιαία μεταβολή αυτών. Έτσι σημαντική αύξηση σημειώθηκε στο Λουξεμβούργο (+31,5%), στην Ιταλία (+30,8%), στην Ελβετία (+19,9%) και στην Πορτογαλία (+15,6%). Αντίθετα, η Φινλανδία (-12,4%), το Ηνωμένο Βασίλειο (-11,1%) και η Νορβηγία (-10,6%) σημείωσαν την εντυπωσιακότερη μείωση εταιρικών πτωχεύσεων. Γεγονός βέβαια παραμένει ο υψηλός απόλυτος αριθμός των πτωχεύσεων που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι μόνον μία μακροπρόθεσμη ανάκαμψη επί σειρά ετών θα μπορέσει να επηρεάσει θετικά και να φέρει σημαντική μείωση των πτωχεύσεων στη Δ.Ευρώπη.
Τέλος, αξιοσημείωτη είναι η παρατήρηση ότι 3 από τις 10 πτωχεύσεις συνέβησαν στη Γαλλία (29,1%). Στη δεύτερη θέση έρχεται η Γερμανία με 18,3% και οι Σκανδιναβικές χώρες με 12,1% ενώ περίπου 10% των πτωχεύσεων συνέβησαν στις χώρες Benelux (Βέλγιο, Ολλανδία και Λουξεμβούργο) και στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ποσοστό συμμετοχής Τομέων Δραστηριότητας στις Πτωχεύσεις
Ενώ ο τομέας της βιομηχανίας υπήρξε αυτός που υπέστη τα μεγαλύτερα πλήγματα το 2009, το 2010 έδειξε να ανακάμπτει χωρίς όμως να μπορεί να μιλήσει κανείς για πλήρη ανάκαμψη. Έτσι το μερίδιο της βιομηχανίας στις συνολικές εταιρικές πτωχεύσεις έπεσε σε 1 στις 10 (10,9%) αντί 1 στις 9 (11,4%) που ήταν το 2009. Σε απόλυτα νούμερα 19.100 βιομηχανικές επιχειρήσεις πτώχευσαν το 2010 έναντι 20.300 το 2009.
Ο κατασκευαστικός τομέας αλλά και αυτός του εμπορίου δεν επέδειξαν αξιοσημείωτη μεταβολή. Τόσο το 2009 όσο και το 2010, 30,5% των εταιρειών που πτώχευσαν ανήκουν στον τομέα του εμπορίου, ενώ το 2010 21% των επιχειρήσεων δραστηριοποιούντο στον κλάδο των κατασκευών (έναντι 20,9% το 2009).
Ο τομέας των υπηρεσιών ήταν αυτός που σημείωσε τη μεγαλύτερη αύξηση εταιρικών πτωχεύσεων, ήτοι 37,6% το 2010 έναντι 37,2% το 2009.
Σύμφωνα με τη μελέτη, τη χρονιά που μας πέρασε "χτυπήθηκαν" περισσότερο οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (που δομούν κατά πλειονότητα τον τομέα των υπηρεσιών) οι οποίες μπόρεσαν να επωφεληθούν λιγότερο από την οικονομική ανάκαμψη.
Στον τομέα της βιομηχανίας η πτώση στον απόλυτο αριθμό εταιρικών πτωχεύσεων έφερε και αντίστοιχη πτώση στη συμμετοχή του εν λόγω τομέα στις συνολικές πτωχεύσεις.
Μελετώντας την εξέλιξη των εταιρικών πτωχεύσεων ανά τομέα από το 2007, παρατηρείται μία βελτίωση στον τομέα των Κατασκευών (ρεκόρ 11,4% ποσοστό συμμετοχής στις συνολικές πτωχεύσεις το 2009 και πτώση την περσινή χρονιά) και μία σταδιακά σταθερή επιδείνωση στον τομέα των Υπηρεσιών (αύξηση 1,2% κατά τη διάρκεια των τεσσάρων τελευταίων ετών).
Πτωχεύσεις και Αγορά Εργασίας
Ενώ το 2009 ο αριθμός των ανέργων που έχασαν τη θέση εργασίας τους λόγω πτώχευσης της εταιρείας στην οποία απασχολούνταν ανήλθε σε 2 εκατομμύρια, το 2010 ο αντίστοιχος αριθμός κυμάνθηκε στο 1,4 εκατομμύρια, ήτοι 30% μικρότερος. Το γεγονός αυτό οφείλεται στη μείωση των πτωχεύσεων μεγάλων εταιρειών οι οποίες προκαλούν μαζικές απολύσεις και λόγω του ότι οι πτωχευμένες επιχειρήσεις, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, ήταν στο μεγαλύτερο όγκο τους μικρομεσαίες.
Σημαντικό είναι να επισημανθεί στο σημείο αυτό το ότι μία πτώχευση οδηγεί σε απώλεια εργασίας όχι μόνον στην ίδια την εταιρεία αλλά και μέσω μίας αλυσιδωτής αντίδρασης, στις εταιρείες που λειτουργούν ως συνεργάτες ή προμηθευτές αυτής.
Δείκτης Πτωχεύσεων στη Δυτική Ευρώπη
Συγκρινόμενος με το συνολικό αριθμό εταιρικών πτωχεύσεων για το 2010, το Λουξεμβούργο παρουσίασε το μεγαλύτερο ποσοστό με 321 περιπτώσεις ανά 10.000 εταιρείες. Ακολουθεί η Δανία ενώ η Γερμανία με 89 περιπτώσεις ανά 10.000 πτωχευμένες επιχειρήσεις ξεπερνάει τον μέσο όρο (68). Στα επίπεδα της Γερμανίας όσον αφορά στο συγκεκριμένο δείκτη κινούνται, επίσης, οι Ολλανδία (87), Φινλανδία (89) και Νορβηγία (93). Χώρες με τριψήφιο δείκτη είναι η Γαλλία (102), η Ελβετία (123), το Βέλγιο (160) και η Αυστρία (163).
Οπως αναφέρεται στη μελέτη, η εικόνα αυτή βέβαια δεν αποτυπώνει απόλυτα πιστά τη σύγκριση των χωρών αφού, για παράδειγμα, ο δείκτης είναι χαμηλός στις χώρες της Νότιας Ευρώπης. Αυτό οφείλεται στο ότι οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο σύνολό τους αφορούν κυρίως σε μικρές εμπορικές επιχειρήσεις καθώς και ελεύθερους επαγγελματίες που στο σύνολό τους δεν υπάγονται εύκολα στη διαδικασία της πτώχευσης αλλά προχωρούν ως επί το πλείστον σε εθελοντικό τερματισμό των εργασιών και, επομένως, δεν προσμετρούνται στην παρούσα Μελέτη.
Πτωχεύσεις Εταιρειών σε Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη
Οι βαθιές πληγές της κρίσης του 2008/2009 δεν έχουν ξεπεραστεί ακόμη για τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης παρά τα ευοίωνα σημάδια που οι περισσότερες από αυτές τις οικονομίες δείχνουν την περασμένη χρονιά. Έτσι παρατηρείται συνολικά αύξηση 14,1% στις εταιρικές πτωχεύσεις. Ο ρυθμός ανάκαμψης δε ο οποίος προήρθε από την ενδυνάμωση των εξαγωγών είναι ταχύτερος για τις χώρες οι οποίες ήταν ήδη ανταγωνιστικές προ κρίσης, γεγονός που μεταφράζεται σε μεγάλη ανομοιογένεια μεταξύ των χωρών αυτών όσον αφορά στις εταιρικές πτωχεύσεις.
Πρωταγωνιστές στην αύξηση των πτωχεύσεων υπήρξαν η Λιθουανία, η Κροατία και η Σλοβενία παρόλο που και εδώ θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η διαφορά στη νομοθεσία η οποία δεν επιτρέπει μία τόσο αξιόπιστη σύγκριση (για παράδειγμα ο αριθμός των πτωχεύσεων στην Ουγγαρία προέρχεται τόσο από τις πτωχεύσεις όσο και από τις ρευστοποιήσεις αλλά και τις εταιρείες που έχουν υπαχθεί σε πτωχευτική διαδικασία ακόμη κι αν αυτή είναι σε εξέλιξη και οι εταιρείες εν λειτουργία).
Μείωση των πτωχεύσεων σημείωσαν μόνον η Εσθονία, η Πολωνία και η Σλοβακία. Στην περίπτωση της Ρωσίας για την οποία δόθηκαν πρώτη φορά αυτά τα στοιχεία το απόλυτο νούμερο εταιρικών πτωχεύσεων ανήλθε στις 16.600 έναντι 15.500 το 2009.
Συμπερασματικά, λοιπόν, καταγράφεται μία έντονη διαφοροποίηση μεταξύ των χωρών με το ΑΕΠ τους να έχει αυξηθεί αθροιστικά από 3,3% έως και 3,5%. Ενώ παρατηρείται μία βελτίωση των οικονομικών μεγεθών στις Πολωνία, Εσθονία και Τσεχία, χώρες όπως οι Ουγγαρία, Βουλγαρία και Ρουμανία υπολείπονται ακόμη σε μεγάλο βαθμό και ανακάμπτουν με λιγότερο δυναμισμό και πιο αργούς ρυθμούς. Τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζονται στην περιοχή είναι το δημοσιονομικό έλλειμμα και εξωτερικό χρέος αλλά και ανάλογα αυτών της Δυτικής Ευρώπης, όπως η αύξηση της ανεργίας και η δυσκολία τραπεζικής χρηματοδότησης.
Πτωχεύσεις Εταιρειών στις ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να "ζηλέψουν" αυτή τη στιγμή την Ευρώπη μια και η οικονομία τους με το δημοσιονομικό έλλειμμα να φτάνει στο 100% του ΑΕΠ δεν δείχνει να μπορεί να ανακάμψει σύντομα. Τα σημάδια είναι αρνητικά και όσον αφορά στην ανεργία με τους ανέργους να έχουν φτάσει συνολικά τα 8,4 εκατομμύρια στη χειρότερη απ'ό,τι φαίνεται κρίση μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Παρόλαυτά η εικόνα είναι σαφώς καλύτερη για τις εταιρικές πτωχεύσεις απ'όσο αυτές σε ιδιωτικό επίπεδο. Έτσι σημειώθηκε πτώση των εταιρικών πτωχεύσεων κατά 5,8%, ήτοι το 2010 πτώχευσαν 57.300 επιχειρήσεις έναντι 60.800 το 2009. Παρά τη βελτίωση αυτή όμως ο απόλυτος αριθμός παραμένει ο δεύτερος υψηλότερος από τα μέσα της δεκαετίας του '90 μέχρι σήμερα.
Σαν βασικότερα δομικά προβλήματα, αίτια της κρίσης, ξεχωρίζει η καθοδική πορεία της βιομηχανίας και των κατασκευών αλλά και η δυσκολία εύρεσης κεφαλαίων για τους επιχειρηματίες λόγω της διστακτικότητας των τραπεζών.
Τοποθέτηση της ICAP Group
Ο κ. Γιάννης Εφραιμίδης, Εκτελεστικός Διευθυντής του Ομίλου ICAP, αναφερόμενος στην εξέλιξη της πορείας των Ευρωπαϊκών και των Ελληνικών επιχειρήσεων έκανε την ακόλουθη δήλωση:
"Τα στοιχεία για την κατ΄ αρχήν σταθεροποίηση και στη συνέχεια μικρή μείωση των πτωχεύσεων στη Δυτική Ευρώπη συνάδουν ως ένα βαθμό με την ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας στην αναφερόμενη περιοχή. Πράγματι το ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ αυξήθηκε κατά 1,8% περίπου το 2010, γεγονός που εκφράσθηκε και στα έσοδα και αποτελέσματα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, με συνέπεια ο αριθμός των πτωχεύσεων των Ευρωπαϊκών Επιχειρήσεων να παρουσιάζει μικρή μείωση.
Στην Ελλάδα, η οικονομική ύφεση εντάθηκε κατά το 2010 ενώ η μείωση του ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο 4%, σε συνέχεια της προηγηθείσας μείωσης του 2009 που ήταν -2,3%. Τέλος, αξίζει να παρατηρηθεί ότι ενώ το 2009 ο περιορισμός της επιχειρηματικής δραστηριότητας είχε εντοπιστεί κυρίως στις κατασκευές και στη βιομηχανία, το 2010 επεκτάθηκε έντονα στους κλάδους του εμπορίου όσο και άλλων υπηρεσιών, οι οποίοι συνεισφέρουν με σημαντικό ποσοστό στη συνολική προστιθέμενη αξία της ελληνικής οικονομίας.
Όσον αφορά τις καταγεγραμμένες 355 πτωχεύσεις στην Ελλάδα για το έτος 2010, είναι φαινομενικά ιδιαίτερα χαμηλές σε σύγκριση με όλες τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε εσφαλμένα συμπεράσματα. Η πραγματικότητα είναι ότι πλήθος ελληνικών επιχειρήσεων, ειδικά μικρομεσαίων και ελεύθερων επαγγελματιών διακόπτουν οριστικά τις εργασίες τους χωρίς να κηρυχθούν δικαστικά σε πτώχευση. Συνεπώς πολλές επιχειρήσεις στην Ελλάδα οδηγούνται σε παύση λειτουργίας, χωρίς ωστόσο να καταγράφονται ως πτωχευμένες.
Λαμβάνοντας υπόψη και τα δεδομένα που προκύπτουν από την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των ελληνικών εταιρειών συμπεραίνουμε ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις θα συνεχίσουν να επηρεάζονται αρνητικά από την οικονομική κρίση για αρκετό ακόμα διάστημα. Υπενθυμίζουμε ότι από την επεξεργασία των ισολογισμών του συνόλου των ελληνικών εταιρειών για το έτος 2009 προέκυψε υποχώρηση του κύκλου εργασιών κατά 10% περίπου, ενώ καταγράφηκε και δραστική μείωση των (προ φόρου) κερδών κατά 58% περίπου.
Η πτωτική αυτή τάση συνεχίσθηκε και το 2010 αφού, με βάση τις πρώτες ενδείξεις (από δείγμα 1.050 εταιρειών με ισολογισμούς που λήγουν στις 30.6.2010), οι πωλήσεις ήταν μειωμένες κατά 5,5%, ενώ η κερδοφορία συρρικνώθηκε και πάλι κατά 57%, ήτοι από 105 εκατ.€ σε 45 εκατ.€.
Επιπλέον, τα ποσοστά ασυνέπειας των ελληνικών επιχειρήσεων εμφανίζουν σημαντική αύξηση κατά 32% το 2010 σε σχέση με το 2009 φτάνοντας στο 6,10% έναντι 4,65% το 2009. Η τάση αυτή, δηλαδή η αύξηση της ασυνέπειας αναμένεται να συνεχισθεί και σύμφωνα με μελέτες της ICAP βασισμένες στην εξέλιξη των μακροοικονομικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας, εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε επίπεδα της τάξης ίσως και πάνω από 8% για το 2011.
Με βάση τις εξελίξεις αυτές, είναι δεδομένο ότι οι επισφάλειες για ένα μεγάλο ποσοστό των Ελληνικών επιχειρήσεων θα αυξηθούν ενώ η πιστοληπτική ικανότητα πολλών εταιρειών πιθανότατα θα επιδεινωθεί. Συνεπώς, η αύξηση της παραγωγικότητας, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, η συγκράτηση του κόστους λειτουργίας και η αναζήτηση νέων αγορών είναι πλέον βασικές προϋποθέσεις για την εύρυθμη λειτουργία οποιασδήποτε επιχείρησης, συνδυασμένες πάντα και οπωσδήποτε με την αξιοποίηση σύγχρονων εργαλείων εκτίμησης του πιστωτικού κινδύνου και της αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας κάθε επιχείρησης πριν από κάθε συνεργασία."
http://www.kerdos.gr/default.aspx?id=1451796&nt=103
Οπως αναφέρεται στην πρόσφατη σχετική μελέτη της ICAP (η τελική ομαδοποίηση και επιμέλεια έγινε από τη γερμανική Creditreform), στις περισσότερες χώρες το ΑΕΠ ανέβηκε σε προ-κρίσης επίπεδα με αποτέλεσμα την αύξηση των εσόδων των εταιρειών (ιδίως στη βιομηχανία) και την συνεπαγόμενη πτώση των επισφαλειών και πτωχεύσεων. Γεγονός πάντως παραμένει ότι η κρίση του 2008-2009 δεν έχει ξεπεραστεί οριστικά παρά τα θετικά σημάδια.
Όσον αφορά στον αριθμό των εταιρικών πτωχεύσεων στις μεμονωμένες χώρες της Δ. Ευρώπης (χώρες της ΕΕ, Ελβετία και Νορβηγία) το 2010 αυτός μειώθηκε, όμως το άθροισμά τους είναι το δεύτερο υψηλότερο μέσα στα τελευταία 10 χρόνια, ήτοι 175.677 δηλ. 1,4% μόνο χαμηλότερο από το αρνητικό ρεκόρ των 178.235 του 2009.
Συμπερασματικά στη γενική εικόνα όπως αυτή αποτυπώνεται στην έκθεση της Creditreform, παρά τη δυναμική της Ευρωζώνης, οι αρνητικές κατά περίπτωση συνέπειες της κρίσης ιδίως στις βιομηχανικές χώρες δεν έχουν ακόμη ξεπεραστεί. Ένας από τους βασικότερους λόγους είναι η δυσκολία χρηματοδότησης που αντιμετώπισαν οι επιχειρήσεις και η οποία όσο και αν δείχνει να υποχωρεί, χαρακτηρίζει ακόμη ένα μεγάλο ποσοστό εταιρειών.
Η διαφοροποίηση της εξέλιξης των πτωχεύσεων μεταξύ των διαφορετικών χωρών καταδεικνύεται μέσα από την ποσοστιαία μεταβολή αυτών. Έτσι σημαντική αύξηση σημειώθηκε στο Λουξεμβούργο (+31,5%), στην Ιταλία (+30,8%), στην Ελβετία (+19,9%) και στην Πορτογαλία (+15,6%). Αντίθετα, η Φινλανδία (-12,4%), το Ηνωμένο Βασίλειο (-11,1%) και η Νορβηγία (-10,6%) σημείωσαν την εντυπωσιακότερη μείωση εταιρικών πτωχεύσεων. Γεγονός βέβαια παραμένει ο υψηλός απόλυτος αριθμός των πτωχεύσεων που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι μόνον μία μακροπρόθεσμη ανάκαμψη επί σειρά ετών θα μπορέσει να επηρεάσει θετικά και να φέρει σημαντική μείωση των πτωχεύσεων στη Δ.Ευρώπη.
Τέλος, αξιοσημείωτη είναι η παρατήρηση ότι 3 από τις 10 πτωχεύσεις συνέβησαν στη Γαλλία (29,1%). Στη δεύτερη θέση έρχεται η Γερμανία με 18,3% και οι Σκανδιναβικές χώρες με 12,1% ενώ περίπου 10% των πτωχεύσεων συνέβησαν στις χώρες Benelux (Βέλγιο, Ολλανδία και Λουξεμβούργο) και στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Ποσοστό συμμετοχής Τομέων Δραστηριότητας στις Πτωχεύσεις
Ενώ ο τομέας της βιομηχανίας υπήρξε αυτός που υπέστη τα μεγαλύτερα πλήγματα το 2009, το 2010 έδειξε να ανακάμπτει χωρίς όμως να μπορεί να μιλήσει κανείς για πλήρη ανάκαμψη. Έτσι το μερίδιο της βιομηχανίας στις συνολικές εταιρικές πτωχεύσεις έπεσε σε 1 στις 10 (10,9%) αντί 1 στις 9 (11,4%) που ήταν το 2009. Σε απόλυτα νούμερα 19.100 βιομηχανικές επιχειρήσεις πτώχευσαν το 2010 έναντι 20.300 το 2009.
Ο κατασκευαστικός τομέας αλλά και αυτός του εμπορίου δεν επέδειξαν αξιοσημείωτη μεταβολή. Τόσο το 2009 όσο και το 2010, 30,5% των εταιρειών που πτώχευσαν ανήκουν στον τομέα του εμπορίου, ενώ το 2010 21% των επιχειρήσεων δραστηριοποιούντο στον κλάδο των κατασκευών (έναντι 20,9% το 2009).
Ο τομέας των υπηρεσιών ήταν αυτός που σημείωσε τη μεγαλύτερη αύξηση εταιρικών πτωχεύσεων, ήτοι 37,6% το 2010 έναντι 37,2% το 2009.
Σύμφωνα με τη μελέτη, τη χρονιά που μας πέρασε "χτυπήθηκαν" περισσότερο οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (που δομούν κατά πλειονότητα τον τομέα των υπηρεσιών) οι οποίες μπόρεσαν να επωφεληθούν λιγότερο από την οικονομική ανάκαμψη.
Στον τομέα της βιομηχανίας η πτώση στον απόλυτο αριθμό εταιρικών πτωχεύσεων έφερε και αντίστοιχη πτώση στη συμμετοχή του εν λόγω τομέα στις συνολικές πτωχεύσεις.
Μελετώντας την εξέλιξη των εταιρικών πτωχεύσεων ανά τομέα από το 2007, παρατηρείται μία βελτίωση στον τομέα των Κατασκευών (ρεκόρ 11,4% ποσοστό συμμετοχής στις συνολικές πτωχεύσεις το 2009 και πτώση την περσινή χρονιά) και μία σταδιακά σταθερή επιδείνωση στον τομέα των Υπηρεσιών (αύξηση 1,2% κατά τη διάρκεια των τεσσάρων τελευταίων ετών).
Πτωχεύσεις και Αγορά Εργασίας
Ενώ το 2009 ο αριθμός των ανέργων που έχασαν τη θέση εργασίας τους λόγω πτώχευσης της εταιρείας στην οποία απασχολούνταν ανήλθε σε 2 εκατομμύρια, το 2010 ο αντίστοιχος αριθμός κυμάνθηκε στο 1,4 εκατομμύρια, ήτοι 30% μικρότερος. Το γεγονός αυτό οφείλεται στη μείωση των πτωχεύσεων μεγάλων εταιρειών οι οποίες προκαλούν μαζικές απολύσεις και λόγω του ότι οι πτωχευμένες επιχειρήσεις, όπως αναφέρθηκε ανωτέρω, ήταν στο μεγαλύτερο όγκο τους μικρομεσαίες.
Σημαντικό είναι να επισημανθεί στο σημείο αυτό το ότι μία πτώχευση οδηγεί σε απώλεια εργασίας όχι μόνον στην ίδια την εταιρεία αλλά και μέσω μίας αλυσιδωτής αντίδρασης, στις εταιρείες που λειτουργούν ως συνεργάτες ή προμηθευτές αυτής.
Δείκτης Πτωχεύσεων στη Δυτική Ευρώπη
Συγκρινόμενος με το συνολικό αριθμό εταιρικών πτωχεύσεων για το 2010, το Λουξεμβούργο παρουσίασε το μεγαλύτερο ποσοστό με 321 περιπτώσεις ανά 10.000 εταιρείες. Ακολουθεί η Δανία ενώ η Γερμανία με 89 περιπτώσεις ανά 10.000 πτωχευμένες επιχειρήσεις ξεπερνάει τον μέσο όρο (68). Στα επίπεδα της Γερμανίας όσον αφορά στο συγκεκριμένο δείκτη κινούνται, επίσης, οι Ολλανδία (87), Φινλανδία (89) και Νορβηγία (93). Χώρες με τριψήφιο δείκτη είναι η Γαλλία (102), η Ελβετία (123), το Βέλγιο (160) και η Αυστρία (163).
Οπως αναφέρεται στη μελέτη, η εικόνα αυτή βέβαια δεν αποτυπώνει απόλυτα πιστά τη σύγκριση των χωρών αφού, για παράδειγμα, ο δείκτης είναι χαμηλός στις χώρες της Νότιας Ευρώπης. Αυτό οφείλεται στο ότι οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο σύνολό τους αφορούν κυρίως σε μικρές εμπορικές επιχειρήσεις καθώς και ελεύθερους επαγγελματίες που στο σύνολό τους δεν υπάγονται εύκολα στη διαδικασία της πτώχευσης αλλά προχωρούν ως επί το πλείστον σε εθελοντικό τερματισμό των εργασιών και, επομένως, δεν προσμετρούνται στην παρούσα Μελέτη.
Πτωχεύσεις Εταιρειών σε Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη
Οι βαθιές πληγές της κρίσης του 2008/2009 δεν έχουν ξεπεραστεί ακόμη για τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης παρά τα ευοίωνα σημάδια που οι περισσότερες από αυτές τις οικονομίες δείχνουν την περασμένη χρονιά. Έτσι παρατηρείται συνολικά αύξηση 14,1% στις εταιρικές πτωχεύσεις. Ο ρυθμός ανάκαμψης δε ο οποίος προήρθε από την ενδυνάμωση των εξαγωγών είναι ταχύτερος για τις χώρες οι οποίες ήταν ήδη ανταγωνιστικές προ κρίσης, γεγονός που μεταφράζεται σε μεγάλη ανομοιογένεια μεταξύ των χωρών αυτών όσον αφορά στις εταιρικές πτωχεύσεις.
Πρωταγωνιστές στην αύξηση των πτωχεύσεων υπήρξαν η Λιθουανία, η Κροατία και η Σλοβενία παρόλο που και εδώ θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η διαφορά στη νομοθεσία η οποία δεν επιτρέπει μία τόσο αξιόπιστη σύγκριση (για παράδειγμα ο αριθμός των πτωχεύσεων στην Ουγγαρία προέρχεται τόσο από τις πτωχεύσεις όσο και από τις ρευστοποιήσεις αλλά και τις εταιρείες που έχουν υπαχθεί σε πτωχευτική διαδικασία ακόμη κι αν αυτή είναι σε εξέλιξη και οι εταιρείες εν λειτουργία).
Μείωση των πτωχεύσεων σημείωσαν μόνον η Εσθονία, η Πολωνία και η Σλοβακία. Στην περίπτωση της Ρωσίας για την οποία δόθηκαν πρώτη φορά αυτά τα στοιχεία το απόλυτο νούμερο εταιρικών πτωχεύσεων ανήλθε στις 16.600 έναντι 15.500 το 2009.
Συμπερασματικά, λοιπόν, καταγράφεται μία έντονη διαφοροποίηση μεταξύ των χωρών με το ΑΕΠ τους να έχει αυξηθεί αθροιστικά από 3,3% έως και 3,5%. Ενώ παρατηρείται μία βελτίωση των οικονομικών μεγεθών στις Πολωνία, Εσθονία και Τσεχία, χώρες όπως οι Ουγγαρία, Βουλγαρία και Ρουμανία υπολείπονται ακόμη σε μεγάλο βαθμό και ανακάμπτουν με λιγότερο δυναμισμό και πιο αργούς ρυθμούς. Τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζονται στην περιοχή είναι το δημοσιονομικό έλλειμμα και εξωτερικό χρέος αλλά και ανάλογα αυτών της Δυτικής Ευρώπης, όπως η αύξηση της ανεργίας και η δυσκολία τραπεζικής χρηματοδότησης.
Πτωχεύσεις Εταιρειών στις ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να "ζηλέψουν" αυτή τη στιγμή την Ευρώπη μια και η οικονομία τους με το δημοσιονομικό έλλειμμα να φτάνει στο 100% του ΑΕΠ δεν δείχνει να μπορεί να ανακάμψει σύντομα. Τα σημάδια είναι αρνητικά και όσον αφορά στην ανεργία με τους ανέργους να έχουν φτάσει συνολικά τα 8,4 εκατομμύρια στη χειρότερη απ'ό,τι φαίνεται κρίση μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Παρόλαυτά η εικόνα είναι σαφώς καλύτερη για τις εταιρικές πτωχεύσεις απ'όσο αυτές σε ιδιωτικό επίπεδο. Έτσι σημειώθηκε πτώση των εταιρικών πτωχεύσεων κατά 5,8%, ήτοι το 2010 πτώχευσαν 57.300 επιχειρήσεις έναντι 60.800 το 2009. Παρά τη βελτίωση αυτή όμως ο απόλυτος αριθμός παραμένει ο δεύτερος υψηλότερος από τα μέσα της δεκαετίας του '90 μέχρι σήμερα.
Σαν βασικότερα δομικά προβλήματα, αίτια της κρίσης, ξεχωρίζει η καθοδική πορεία της βιομηχανίας και των κατασκευών αλλά και η δυσκολία εύρεσης κεφαλαίων για τους επιχειρηματίες λόγω της διστακτικότητας των τραπεζών.
Τοποθέτηση της ICAP Group
Ο κ. Γιάννης Εφραιμίδης, Εκτελεστικός Διευθυντής του Ομίλου ICAP, αναφερόμενος στην εξέλιξη της πορείας των Ευρωπαϊκών και των Ελληνικών επιχειρήσεων έκανε την ακόλουθη δήλωση:
"Τα στοιχεία για την κατ΄ αρχήν σταθεροποίηση και στη συνέχεια μικρή μείωση των πτωχεύσεων στη Δυτική Ευρώπη συνάδουν ως ένα βαθμό με την ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας στην αναφερόμενη περιοχή. Πράγματι το ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ αυξήθηκε κατά 1,8% περίπου το 2010, γεγονός που εκφράσθηκε και στα έσοδα και αποτελέσματα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, με συνέπεια ο αριθμός των πτωχεύσεων των Ευρωπαϊκών Επιχειρήσεων να παρουσιάζει μικρή μείωση.
Στην Ελλάδα, η οικονομική ύφεση εντάθηκε κατά το 2010 ενώ η μείωση του ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο 4%, σε συνέχεια της προηγηθείσας μείωσης του 2009 που ήταν -2,3%. Τέλος, αξίζει να παρατηρηθεί ότι ενώ το 2009 ο περιορισμός της επιχειρηματικής δραστηριότητας είχε εντοπιστεί κυρίως στις κατασκευές και στη βιομηχανία, το 2010 επεκτάθηκε έντονα στους κλάδους του εμπορίου όσο και άλλων υπηρεσιών, οι οποίοι συνεισφέρουν με σημαντικό ποσοστό στη συνολική προστιθέμενη αξία της ελληνικής οικονομίας.
Όσον αφορά τις καταγεγραμμένες 355 πτωχεύσεις στην Ελλάδα για το έτος 2010, είναι φαινομενικά ιδιαίτερα χαμηλές σε σύγκριση με όλες τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε εσφαλμένα συμπεράσματα. Η πραγματικότητα είναι ότι πλήθος ελληνικών επιχειρήσεων, ειδικά μικρομεσαίων και ελεύθερων επαγγελματιών διακόπτουν οριστικά τις εργασίες τους χωρίς να κηρυχθούν δικαστικά σε πτώχευση. Συνεπώς πολλές επιχειρήσεις στην Ελλάδα οδηγούνται σε παύση λειτουργίας, χωρίς ωστόσο να καταγράφονται ως πτωχευμένες.
Λαμβάνοντας υπόψη και τα δεδομένα που προκύπτουν από την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των ελληνικών εταιρειών συμπεραίνουμε ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις θα συνεχίσουν να επηρεάζονται αρνητικά από την οικονομική κρίση για αρκετό ακόμα διάστημα. Υπενθυμίζουμε ότι από την επεξεργασία των ισολογισμών του συνόλου των ελληνικών εταιρειών για το έτος 2009 προέκυψε υποχώρηση του κύκλου εργασιών κατά 10% περίπου, ενώ καταγράφηκε και δραστική μείωση των (προ φόρου) κερδών κατά 58% περίπου.
Η πτωτική αυτή τάση συνεχίσθηκε και το 2010 αφού, με βάση τις πρώτες ενδείξεις (από δείγμα 1.050 εταιρειών με ισολογισμούς που λήγουν στις 30.6.2010), οι πωλήσεις ήταν μειωμένες κατά 5,5%, ενώ η κερδοφορία συρρικνώθηκε και πάλι κατά 57%, ήτοι από 105 εκατ.€ σε 45 εκατ.€.
Επιπλέον, τα ποσοστά ασυνέπειας των ελληνικών επιχειρήσεων εμφανίζουν σημαντική αύξηση κατά 32% το 2010 σε σχέση με το 2009 φτάνοντας στο 6,10% έναντι 4,65% το 2009. Η τάση αυτή, δηλαδή η αύξηση της ασυνέπειας αναμένεται να συνεχισθεί και σύμφωνα με μελέτες της ICAP βασισμένες στην εξέλιξη των μακροοικονομικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας, εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε επίπεδα της τάξης ίσως και πάνω από 8% για το 2011.
Με βάση τις εξελίξεις αυτές, είναι δεδομένο ότι οι επισφάλειες για ένα μεγάλο ποσοστό των Ελληνικών επιχειρήσεων θα αυξηθούν ενώ η πιστοληπτική ικανότητα πολλών εταιρειών πιθανότατα θα επιδεινωθεί. Συνεπώς, η αύξηση της παραγωγικότητας, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, η συγκράτηση του κόστους λειτουργίας και η αναζήτηση νέων αγορών είναι πλέον βασικές προϋποθέσεις για την εύρυθμη λειτουργία οποιασδήποτε επιχείρησης, συνδυασμένες πάντα και οπωσδήποτε με την αξιοποίηση σύγχρονων εργαλείων εκτίμησης του πιστωτικού κινδύνου και της αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας κάθε επιχείρησης πριν από κάθε συνεργασία."
http://www.kerdos.gr/default.aspx?id=1451796&nt=103
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου