ελληνικά ΜΜΕ

Περιεκτικά και σύντομα δελτία ειδήσεων ζητά από την τηλεόραση το κοινό
Η πλειονότητα των Ελλήνων πολιτών αναδεικνύει ως πρωτεύοντα θέματα ευθύνης των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης την αξιοπιστία των ειδήσεων (86,1%) και την παραγωγή ποιοτικών προγραμμάτων (85,2%).
Σε αυτά τα πεδία, άλλωστε, εστιάζεται μεγάλο μέρος της συζήτησης και της κριτικής. Οι εργασιακές συνθήκες και ο σεβασμός των εργασιακών δικαιωμάτων είναι επίσης στο επίκεντρο της προσοχής τους (81,7%), σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας του Ινστιτούτου Επικοινωνίας σε συνεργασία με το Πάντειο Πανεπιστήμιο, που παρουσιάστηκαν στο ανοικτό Φόρουμ 2008 «ΜΜΕ:Δεοντολογία κέρδος και εξουσία» που οργάνωσε ο ΣΕΒ.
Ακολουθούν θέματα που αφορούν αφενός την προστασία του περιβάλλοντος -χρήση φιλικών προς το περιβάλλον υλικών (80,2%), κάλυψη θεμάτων κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευθύνης (78,9%), συμμετοχή σε περιβαλλοντικά προγράμματα (75,9%), διαμόρφωση περιβαλλοντικής κουλτούρας (73,1%-, και αφετέρου, τον έλεγχο και την άσκηση κριτικής στην εξουσία (δημοσιοποίηση υποθέσεων κατάχρησης της εξουσίας (79,1%), άσκηση κριτικής σε όσους διαθέτουν εξουσία και ισχύ (77,2%)).
Ισχυρή η επίδραση των ΜΜΕ στη δημόσια ζωή
Όπως αναφέρεται στα αποτελέσματα της έρευνας, που παρουσίασε η επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου Μπέττυ Τσακαρέστου, οι Έλληνες πολίτες ανησυχούν για τις επιπτώσεις που έχουν τα ΜΜΕ στη δημόσια ζωή και την κοινωνία (90,5%) και προτάσσουν ως πολύ σημαντικό το θέμα της υπευθυνότητας των ΜΜΕ απέναντι στην κοινωνία (95,7%).
Έχουν δε την αυτοπεποίθηση ότι μπορούν να καταλάβουν τη «γλώσσα» των Μέσων (ως πολίτης αισθάνομαι ότι μπορώ να καταλάβω πότε οι ειδήσεις είναι ανακριβείς και μεροληπτικές - 91,8%).
Θεωρούν ότι μεγάλο μέρος της ευθύνης για την κατάσταση που επικρατεί στα Μέσα τη φέρουν και οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι, καθώς ελάχιστα πιέζουν ώστε τα ΜΜΕ να γίνουν πιο υπεύθυνα στη λειτουργία τους και στην παραγωγή προγραμμάτων και ειδήσεων (81,1%).
Όπως αναφέρεται στα αποτελέσματα της έρευνας οι πολίτες φαίνεται, επίσης, να αμφισβητούν ότι τα ΜΜΕ αποτελούν έναν ανεξάρτητο θεσμό, ο οποίος θα πρέπει μόνος του να αυτορυθμίζεται μέσα από ένα κώδικα δημοσιογραφικής και επιχειρηματικής δεοντολογίας, χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις (76,6%).
Οι πολίτες υποστηρίζουν ότι τα ΜΜΕ, Τύπος και τηλεόραση, συνήθως προσπαθούν να καλύψουν τα λάθη τους, παρά να τα παραδεχτούν δημόσια (91,7%). Οι Ελληνες πολίτες ομόφωνα σχεδόν υποστηρίζουν ότι τα ΜΜΕ έχουν ευθύνη να προβάλλουν τα κύρια περιβαλλοντικά προβλήματα και να πιέζουν για την τήρηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας από όλους (91,6%).
Στα Μέσα προσβλέπουν για τη δική τους περιβαλλοντική εκπαίδευση και πληροφόρηση ως πολίτες, ώστε να υιοθετήσουν πιο υπεύθυνες πρακτικές παραγωγής και κατανάλωσης (90,6%).
Στην ενότητα της έρευνας με θέμα «Ο Έλληνας και τα ΜΜΕ-Εξέλιξη-Σχέση-Εικόνα» που παρουσίασε η Ξένια Κούρτογλου, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρίας Focus Bari και μέλος ινστιτούτου Επικοινωνίας αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι οι τρεις στους τέσσερις πολίτες (73%) θεωρούν ότι «σήμερα, δεν γίνεται εύκολα αντιληπτό πότε οι ειδήσεις στην TV είναι ακριβείς και αμερόληπτες και πότε δεν είναι».
Ως υποδείξεις και ζητούμενα από τον ενημερωτικό τομέα της τηλεόρασης, το κοινό ζητά σύντομα και περιεκτικά δελτία ειδήσεων, μείωση του «κιτρινισμού» και της εκμετάλλευσης του ανθρώπινου πόνου, αντικειμενικότητα στην παρουσίαση, και έμφαση στις τοπικές κοινωνίες (όλα αυτά σε μια αναλογία περίπου 20% των Ελλήνων πολιτών πανελλαδικά).
Πτωτική τάση για την ικανοποίηση από τα ΜΜΕ
Στην ετήσια έρευνα για το βαθμό ικανοποίησης του κοινού από τα ΜΜΕ, παρατηρείται μια συνεχώς πτωτική τάση στο ποσοστό που δηλώνει «πολύ/αρκετά ικανοποιημένο» από τον κάθε κλάδο ΜΜΕ, με την τηλεόραση να παρουσιάζει τον χαμηλότερο βαθμό ικανοποίησης, και το ραδιόφωνο και το ανερχόμενο Ιnternet να παρουσιάζουν τον ψηλότερο βαθμό ικανοποίησης και γενικότερα την καλύτερη εικόνα (αξιοπιστίας, επαγγελματισμού, προόδου).
Περισσότεροι από τους μισούς -54%- δηλώνουν πολύ/αρκετά δυσαρεστημένοι από το σύνολο των ΜΜΕ, ενώ 46% δηλώνει πολύ/αρκετά ικανοποιημένο. Από τους δυσαρεστημένους, οι δύο στους τρεις αποδίδουν την ευθύνη στα ίδια τα ΜΜΕ-μοιράζοντάς την εξ ίσου σχεδόν στους ιδιοκτήτες τους και στους δημοσιογράφους-ενώ ποσοστό 30% των δυσαρεστημένων (16% επί του συνολικού κοινού) αποδίδει την ευθύνη στο ίδιο το κοινό που τα επιλέγει.
Στα αποτελέσματα έρευνας με θέμα «ΜΜΕ και Παρούσα Συγκυρία» που παρουσίασε ο Δημήτρης Α. Μαύρος, Διευθύνων Σύμβουλος MRB Hellas, μέλος Επιτροπής Ερευνών Ινστιτούτου Επικοινωνίας, αναφέρεται ότι η πολιτική συγκυρία η οποία δημιουργήθηκε την περίοδο Δεκεμβρίου 2007 και Ιανουαρίου, Φεβρουαρίου 2008 λόγω της υπόθεσης «Ζαχόπουλου» επηρέασε σημαντικά το σύνολο του κοινωνικού-πολιτικού περιβάλλοντος.
Αυστηρότεροι κριτές των ΜΜΕ οι έχοντες πανεπιστημιακή μόρφωση
Με σημείο εκκίνησης τον βαθμό ικανοποίησης του κοινού από τον τρόπο που παρουσίασαν τα επιμέρους ΜΜΕ την επικαιρότητα προκύπτει ότι διαμορφώνονται τρεις πρωταγωνιστές: τα κρατικά κανάλια τα οποία εισπράττουν την υψηλότερη ικανοποίηση (65%), η Ιδιωτική Τηλεόραση η οποία εισπράττει τη χαμηλότερη ικανοποίηση (-66,2%), καθώς και οι ενημερωτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί που εμφανίζουν τον υψηλότερο δείκτη (Θετικές - Αρνητικές κρίσεις) ο οποίος ανέρχεται στο 40,9% περίπου.
Ενδιαφέρον έχει να αναφερθούν δύο επιπλέον παράμετροι:
Η Υψηλή Αδιευκρίνιστη Αξιολόγηση όσον αφορά την ικανοποίηση από τον τρόπο παρουσίασης της επικαιρότητας από το ραδιόφωνο (ΔΞ/ΔΑ 27,9%) και από τις εφημερίδες (ΔΞ/ΔΑ 17,9%) γεγονός το οποίο ενδέχεται να προέρχεται από τη χαμηλότερη χρήση του αντίστοιχου μέσου από το κοινό.
Η διαφοροποίηση των αξιολογήσεων των ΜΜΕ, με βάση τις ηλικίες του κοινού, οριοθετεί ότι οι πολίτες ηλικίας μεγαλύτερης των 35 ετών αξιολογούν πιο θετικά τα κρατικά κανάλια σε σχέση με τον μέσο Έλληνα, ενώ οι νεαρότεροι τηλεθεατές, ηλικίας 13-24 ετών, αξιολογούν θετικότερα την ιδιωτική τηλεόραση. Αντίστοιχα, οι ακροατές ηλικίας 13-17 ετών, αλλά και 25-44 ετών τοποθετούνται θετικότερα του μέσου όρου υπέρ του ραδιοφώνου, ενώ το ίδιο συμβαίνει για τις εφημερίδες μεταξύ των αναγνωστών ηλικίας 25-34 ετών.
Οι πολίτες με πανεπιστημιακή μόρφωση είναι αυστηρότεροι κριτές των ΜΜΕ, ενώ πιο επιεικείς είναι εκείνοι με καθόλου μόρφωση ή μόρφωση δημοτικού χωρίς όμως να ανατρέπουν το γενικό κλίμα. Ενδιαφέρον έχει η ηλικιακή διαφοροποίηση στην κριτική που ασκείται στα ΜΜΕ όπου πυρήνας της διαφοροποίησης των απαντήσεων των πολιτών με ηλικίες 18-44 ετών σε σχέση με τον μέσο Έλληνα είναι «ο κορεσμός» και «ο συμβιβασμός», ενώ ο αντίστοιχος πυρήνας για τις ηλικίες 45+ είναι «η συντροφιά / παρέα».
Εμβαθύνοντας ακόμα περισσότερο στη σχέση ΜΜΕ- πολιτικής προκύπτει ότι η «λέξη» που τη χαρακτηρίζει είναι «συγκάλυψη» κατά την άποψη των πολιτών, με ενισχυμένη παρουσία του όρου στις ηλικίες 25-34 ετών. Το τελευταίο είναι σε συγχρονισμό με το γεγονός ότι η συγκεκριμένη περίοδος ανέδειξε με ποσοστό συμφωνίας 71% ότι υπάρχει «αθέμιτη εμπλοκή συγκεκριμένων ΜΜΕ στην υπόθεση Ζαχόπουλου».
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ