Η ακτινογραφία της φτώχειας στην Ελλάδα

Οι συνταξιούχοι, οι χαμηλόμισθοι και οι άνεργοι αποτελούν κατ’ εξοχήν ευάλωτες ομάδες πληθυσμού που διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο να βρεθούν σε κατάσταση φτώχειας.
Βάσει των στοιχείων που αναλύονται στην ετήσια έκθεση του Ινστιτούτου Εργασίας των ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ, για την Ελληνική Οικονομία και Απασχόληση, αν και η απασχόληση αποτελεί ένα σημαντικό μέσο για να προστατευτεί ένα άτομο από τον κίνδυνο της φτώχειας, το γεγονός από μόνο του δεν οδηγεί στην αποφυγή του κινδύνου.
Αλλά και το επίπεδο και η εξέλιξη των κατώτατων συντάξεων αγγίζει σε μεγάλο βαθμό ευάλωτες ομάδες πληθυσμού και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του επιπέδου φτώχειας.
Παράλληλα, μεγάλος αριθμός ανέργων δεν δέχεται καμία εισοδηματική ενίσχυση από το ταμείο ανεργίας, δεδομένου ότι η μεγαλύτερη διάρκεια χορήγησης του επιδόματος δεν υπερβαίνει το έτος, ενώ παράλληλα το μεγαλύτερο ποσοστό των ανέργων (52%) είναι μακροχρόνια άνεργοι, ενώ διαχρονικά, το επίδομα ανεργίας παρουσιάζει σημαντικές απώλειες σε όρους αγοραστικής δύναμης.

Αναλυτικά και σύμφωνα με τα στοιχεία, το 2004, το 19,6% του πληθυσμού ζούσε κάτω από το όριο της φτώχειας, δηλαδή 2.088.701 άτομα ή 832.456 νοικοκυριά, ενώ το 2005 το ποσοστό αυτό έχει αυξηθεί στο 21%. Οι νέοι και οι ηλικιωμένοι αποτελούν τις πιο ευάλωτες ομάδες, ενώ η ανάλυση με βάση τον τύπο του νοικοκυριού αναδεικνύει 4 ευαίσθητες ζώνες: τα άτομα που ζουν μόνα τους, μονομελή νοικοκυριά 25% (ειδικότερα όταν πρόκειται για ενήλικα άνω των 65 ετών το ποσοστό ανέρχεται στο 34%), τα μονογονεϊκά νοικοκυριά, τα ζευγάρια όταν το ένα τουλάχιστον άτομο είναι άνω των 65 ετών, και τα νοικοκυριά με 3 ή περισσότερα παιδιά (38%). Διαπιστώνεται επίσης, ότι μεγάλος είναι ο κίνδυνος φτώχειας για άτομα που εξαρτώνται από κοινωνικές μεταβιβάσεις, όπως οι άνεργοι (33%) και οι συνταξιούχοι (24%), ενώ δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο το ποσοστό των φτωχών εργαζόμενων στη χώρα (14% έναντι 7% στην Ευρωπαϊκή Ένωση). Υψηλότατος είναι ο κίνδυνος φτώχειας για τα νοικοκυριά με εξαρτώμενα παιδιά όταν κανένα μέλος του νοικοκυριού δεν εργάζεται (53%). Ωστόσο, ο κίνδυνος φτώχειας μειώνεται όταν η ένταση εργασίας του νοικοκυριού αυξάνεται.
Τέλος, το υψηλότερο ποσοστό κινδύνου φτώχειας για τα νοικοκυριά που διαμένουν σε ιδιόκτητη κατοικία σε σχέση με αυτά που διαμένουν σε ενοικιαζόμενη, εξηγείται από το γεγονός ότι στις αγροτικές περιοχές υπάρχει υψηλότατο ποσοστό ιδιοκατοίκησης, ωστόσο στις περιοχές αυτές τα νοικοκυριά απειλούνται πολύ περισσότερο από τη φτώχεια, δεδομένου ότι κατοικούν σε αυτές άτομα ηλικιωμένα με χαμηλό εισόδημα και χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο, σε σύγκριση με τις άλλες περιοχές της χώρας.

Οι... φτωχοί εργαζόμενοι
Η φτώχεια των εργαζόμενων οφείλεται στα χαμηλά εισοδήματα λόγω αρκετών προβλημάτων που σχετίζονται με την αγορά εργασίας, όπως η υψηλή ανεργία, η αδυναμία εξεύρεσης πλήρους και σταθερής απασχόλησης, οι χαμηλοί μισθοί. Απασχολούνται συνήθως σε θέσεις εργασίας ορισμένου χρόνου, με αποτέλεσμα το εισόδημα του νοικοκυριού να υστερεί του ορίου φτώχειας, ενώ οι κοινωνικές μεταβιβάσεις (κοινωνικά επιδόματα) δεν αρκούν ώστε να ξεπεράσει ο φτωχός εργαζόμενος το όριο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ στην περίπτωση της σταθερής απασχόλησης (σύμβαση αορίστου χρόνου) τα ποσοστά κινδύνου φτώχειας ανέρχονται στα ίδια επίπεδα στην Ελλάδα και την Ε.Ε.-15 (4%), σε όλες τις άλλες περιπτώσεις τα ποσοστά είναι εξαιρετικά υψηλότερα στην Ελλάδα. Στην περίπτωση της προσωρινής απασχόλησης το ποσοστό φτώχειας ανέρχεται σε 19% στην Ελλάδα (έναντι 12% στην Ε.Ε-15), είναι σχεδόν διπλάσιο στην περίπτωση απασχόλησης με πλήρες ωράριο (13% στη χώρα μας έναντι 6% στην Ε.Ε>-15), και 2,5 φορές μεγαλύτερο στην περίπτωση της μερικής απασχόλησης (26% στην Ελλάδα έναντι 10% στην ΕΕ-15).
http://www.capital.gr/news.asp?Details=572560