προσδόκιμο ζωής Ευρωπαίων - ρύπανση

Μισό χρόνο από το προσδόκιμο επιβίωσής τους ενδέχεται να χάσουν οι Ευρωπαίοι το 2020, εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Κατά σχεδόν μισό χρόνο -5,5 μήνες!- εκτιμάται ότι θα μπορούσε να μειωθεί το 2020 το μέσο προσδόκιμο επιβίωσης των κατοίκων της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 25, εξαιτίας της αυξημένης ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η οποία ενδέχεται να «στοιχίσει» 271.000 πρόωρους θανάτους ή 2,5 εκατ. ανθρωπο-έτη, αν δεν ληφθούν δραστικά μέτρα για τον περιορισμό της.
Χειρότερη εκτιμάται ότι θα είναι η κατάσταση στις χώρες της Μεσογείου, καθώς οι υψηλές θερμοκρασίες και ιδίως οι καύσωνες, σε συνδυασμό με την ατμοσφαιρική ρύπανση, αυξάνουν τη θνησιμότητα. Το ίδιο συμβαίνει και με τη ρύπανση από την κίνηση των οχημάτων, που «χτυπάει» περισσότερο τη δημόσια υγεία, σε σχέση με εκείνη που προέρχεται από άλλες πηγές.
Στο μεταξύ, από την έκθεση σε υψηλά επίπεδα όζοντος στην ατμόσφαιρα, αναμένονται περί τους 20.000 πρόωρους θανάτους στην ΕΕ των 25, όπως τόνισε απόψε, στη Θεσσαλονίκη, η καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Κλέα Κατσουγιάννη, μιλώντας στη διάρκεια του 4ου επιχειρηματικού φόρουμ της 73ης ΔΕΘ.
Κατά την ίδια, μια αύξηση των μικροσωματιδίων PM10 κατά 10 μικρογραμμάρια (μg) ανά κυβικό μέτρο (m3) αέρα, μπορεί να «ανεβάσει» την ημερήσια συνολική θνησιμότητα κατά 0,6%, ποσοστό που αυξάνεται στο 1,6%, αν το φαινόμενο παραταθεί στον ένα μήνα (σ.σ για λόγους συγκρίσεων, αξίζει να σημειωθεί ότι οι «ανεκτές» τιμές των σωματιδίων αυτών είναι γύρω στα 40-50 μg/m3).
Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν από έρευνες στο πλαίσιο του κοινοτικού προγράμματος «Clean Air for Europe» και του ερευνητικού προγράμματος APHEA, που ξεκίνησε το 1992-1993, με τη συμμετοχή 22 ερευνητικών ομάδων από 20 χώρες (συγκεντρώθηκαν αποτελέσματα από 32 ευρωπαϊκές πόλεις).
Εξάλλου, σχετική έρευνα στις ΗΠΑ, που «έτρεξε» για 16 χρόνια σε δείγμα 500.000 ατόμων, κάνοντας συγκρίσεις μεταξύ της πιο ρυπασμένης και της πιο καθαρής πόλης, έδειξε ότι, στην πρώτη, η θνησιμότητα ήταν αυξημένη κατά 6% σε σχέση με τη δεύτερη (επίσης, τα κρούσματα καρκίνου του πνεύμονα κατά 14% και καρδιοπαθειών κατά 9%).
Η κα Κατσουγιάννη αναφέρθηκε και στην περίπτωση του μεγάλου καύσωνα, που χτύπησε την Ελλάδα τον Ιούλιο του 1987, ο οποίος -σε συνδυασμό με την αυξημένη ατμοσφαιρική ρύπανση- έφερε αύξηση της θνησιμότητας κατά 100%, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 1986 μόνο στην Αθήνα (σε απόλυτο αριθμό, 2.000 θανάτους).
Με βάση, άλλωστε, μετρήσεις που διενεργήθηκαν σε εννέα ευρωπαϊκές πόλεις (μεταξύ των οποίων και η Αθήνα) στο διάστημα 1987-2004, προέκυψε ότι ο καύσωνας προκάλεσε αύξηση θνησιμότητας κατά 10% τις ημέρες με χαμηλά επίπεδα όζοντος στην ατμόσφαιρα και κατά 13,2% τις ημέρες με υψηλά.
Σε επιβαρημένη ατμόσφαιρα ζουν τρεις στους δέκα Ευρωπαίους
Σε επιβαρημένη ατμόσφαιρα ζει το 20%-30% του αστικού πληθυσμού της Ευρώπης, αφού στις περιοχές διαβίωσής τους τα μικροσωματίδια PM10 σε σταθμούς αστικού υποβάθρου ξεπερνούν τα όρια ποιότητας αέρα. Μεταξύ των χωρών με τις χειρότερες επιδόσεις περιλαμβάνονται: Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία και Ελλάδα, όπως τόνισε η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Εργαστηρίου Ελέγχου Ρύπανσης Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, Κωνσταντίνα Σαμαρά.
Αναφερόμενη ειδικά στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, η ίδια επεσήμανε ότι την ατμοσφαιρική ρύπανση επιδεινώνουν παράγοντες όπως το μεγάλο ποσοστό άπνοιας, η θαλάσσια αύρα (που ανακυκλώνει τα σωματίδια), οι λίγες βροχοπτώσεις και η έλλειψη πρασίνου. Μάλιστα, από έρευνες που έγιναν στις περιοχές του κέντρου της Θεσσαλονίκης και του Επταπυργίου προέκυψε ότι οι μέγιστες συγκεντρώσεις επιβλαβών μικροσωματιδίων εντοπίζονται κατά τις ώρες 9-10 το πρωί (όταν η κίνηση των ΙΧ είναι αυξημένες) και 12-1 το βράδυ (όταν η ταχύτητα του ανέμου συνήθως επιβραδύνεται).
Κατά την ίδια, πάντως, οι συγκεντρώσεις PM10 στη Θεσσαλονίκη παρουσιάζουν αργά πτωτική τάση. Όμως, «το 50% της μάζας των αιωρούμενων σωματιδίων βρίσκεται στο λεγόμενο κυψελιδικό σύστημα (είναι μικρότερο του 1 μικρογραμμαρίου), που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ποσοστό -μέχρι και 90%- της μάζας των τοξικών και καρκινογόνων ουσιών», υπογράμμισε.
Στο μεταξύ, στον αγώνα δρόμου για καθαρότερη ατμόσφαιρα, φαίνεται ότι τα φυτεμένα δώματα και οι πράσινοι υπαίθριοι χώροι αποτελούν σημαντικό όπλο. Σύμφωνα με την αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών ΑΠΘ, Κλειώ Αξαρλή, η φύτευση στους περιβάλλοντος χώρους των κτιρίων μπορεί να φέρει μείωση της κατανάλωσης ενέργειας μέχρι και κατά 35% και να ρίξει τη θερμοκρασία μέχρι και κατά 5 C στα μεγάλα πάρκα. Μάλιστα, η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ ενός φυτεμένου και ενός συμβατικού δώματος μπορεί να αγγίξει κατά περιπτώσεις ακόμη και τους 25-30 C!
www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΠΕ - ΜΠΕ